YILDIZLAR VE YAŞAM DÖNGÜLERI !

Uzayda dağınık bulunan maddeler, kütle çekim etkisi ile biraraya gelerek yıldızları oluştururlar.

Işte bir araya gelen bu maddeler, o yıldızın kaderini belirlerler, gelecekte yıldız nasıl yaşayacak ve nasıl yok olacaklar.

Yıldız oluşurken, çekirdekte yoğunlaşan gaz ve tozlar, o kadar çok ısınırlar ki, atomların yapısı bozulur. Atomları oluşturan elektonlar ve çekirdekler birbirinden ayrilarak serbest hale gelir.

Sonra rastgele birbirleriyle tekrar birleşerek, yeni elementler oluşturmaya başlarlar.

Böylelikle, yıldızın merkezinde ki hidrojen, ( Hidrojenler evrende en çok bulunan, çekirdeğin etrafında sadece tek bir elektronun bulunduğu, en hafif elementtir. ) füzyon geçirerek Helyum`a dönüşür.

Alışverişten doğan kütle farkına eşdeğer enerji serbest kalır. E=mc². Enerji, kütleye ya da kütle enerji ye dönüşebilir. Temel de ikisi de aynıdır. Yıldızın çekirdeğinde, meydana gelen bu nükleer reaksiyonun, enerjisi ve kütle çekimi bir şekilde dengeyi bulur ve yıldızın içine çökmesi engellenir. Bir yıldızın ömrü, 3 milyon yıl ile 20 milyar yıl arası değişir. Daha sıcak yıldızlar, ömürlerini daha hızlı tüketirler. Her yıldızın farklı rengi vardır, çünkü sıcaklıkları farklıdır.

Eğer yıldız, sahip olduğu bütün Hidrojeni, Helyuma dönüştürür ve hiç Hidrojeni kalmazsa, yıldız dengesini kaybeder ve kendi kütle çekimi altında ezilmeye başlar. Büyüklüklerine göre yıldız ölümleri de farklıdır. Güneşimiz gibi yada ondan 1,4 katına kadar, büyük olan yıldızlar, ölmeden önce şişer, dış kabuğunu uzaya fırlatır ve çekirdeği bir süre daha beyaz cüce olarak yaşamaya devam eder.

Isminin cüce olduğuna bakmayınız, eğer bir çay kaşığı kadar element, beyaz cüceden almış olsaydınız, taşıyamazdınız. Çünkü bir çay kaşıgı elementin ağırlığı, 1 tondur. Beyaz cüce, yavaş yavaş soğur ve kahverengi cüce olarak ölür. Işte etrafa yayılan bu dış katmanlarda uzayda, başka yıldız oluşumunda kullanılır. Bu döngü böyle devam eder. Güneşimizden 1,4 katı daha büyük olan yıldızların sonu ise şöyledir;

Astronomi dilinde, Helyum dan daha ağır bütün elementlere metal denilir. Işte bu yıldızların, çekirdeğinde ki Helyum, daha ağır elementler oluşturduğunda, çekirdek demir metali ile dolar. Demir bencil bir metaldir. Dışarı enerji vermez, dışarıdan enerji alır. Ve çekirdeğin sıcaklığı 10 milyar derece olduğundan, yıldız şişer, devasa boyutlara ulaşır. 100milisaniye gibi kısa bir süre de büyük bir patlama ve yıldız, kendi içine çöker. Ya nötron yıldızı oluşur bu cökmeden, ya da KARADELIK.

Kaynak : Evrenin Zerafeti, Brian Greene, Cirius Düzenleyen : Inanc Kaya Kizilkaya