Einstein Mutlu, Mirasçıları Gururlu
22 Haziran 1916'da Albert Einstein, Prusya Bilimler Akademisi'nde bir konferans verdi. Kendisi tarafından geliştirilen genel görelilik teorisinden doğrudan doğması gereken yerçekimi dalgaları üzerine dersler verdi. Fakat, Einstein`in bahsettiği yerçekimi dalgaları, uzun bir süre yalnızca cesur bir fikir olarak var olmuştu. Aradan 99 yıl geçti. Bu süre içinde birçok fizikçi, hatta binlerce fizikçi bu konuda bilgi havuzuna bir kaşık, bir kepçe bilgi, öneri, teori atarak, bu yerçekim dalgalarını nasıl ispatlayacaklarına kafa yordular.
Yerçekimi dalga detektörünün temel tasarımı zaten ilk kez, altmışlı yıllarda iki Sovyet fizikçinin tarifi olan cihazın yapımıyla atılmıştı. ABD'de ilk dedektörünü bu tariften, kısa bir süre sonra inşa etti fakat yerçekimi dalgaları kanıtlama girişimi başarısız oldu. Çünkü, cihaz bunun için çok küçüktü.
Daha sonra teknolojik gelişmelere dayanarak, 4 metre uzunluğunda vakum tüpleri yapıldı. Uzayda 1,3 milyar ışık yılı uzaklıkta iki orta ağırlıkta sayılacak karadeliğin çarpışmak ve yeni bir karadelik oluşturmak üzere olduğu görülünce bu muazzam olayın Einstein`ın öngördüğü gibi uzay-zaman dokusunda kımıldamalar yapacağını ve bunun sayesinde yerçekimi dalgalarını keşfedebileceklerini anlayınca, Amerika`da Ligo dedektörünü bu iki karadeliğin çarpışmasına ayarladılar.
Bu sürece gelene kadar binlerce fizikçinin uğraşı ve Ligo`nun yapımından karadeliğin, evrenin dokusunda hareketlilik oluşturacağı fikrine kadar emeği geçmişti. Her ne kadar veriler ışık hızı ile dünyamıza ulaşsa da elimize geçmesi 14 Eylül 2015`te olmuştu. Bu tarihte ilk defa gözlemlenen yerçekimi dalgalarının keşfinin, kesinlikle farklı ve şimdiye kadar hiç bilmediğimiz dünyaların kapısını bizlere açtığının, bu dalgalarda ki mesajları çözmenin bir çok keşifi beraberinde getireceğini biliyordu, bütün bilim insanları. Onun için Ligo`da ki bu sinyal çok büyük bir heyecan yarattı.
Nobel Ödülü bir dalda sadece üç bilim adamına verilebilir. Stockholm`de ki komite üç fizikçiyi bu konuda ödüle layık gördü. Rainer Weiss, Kip Thorne ve Barry Barish. Ligo dedektörüne ve yerçekimi dalgalarının gözlemlenmesine önemli katkılarından dolayı ödül sahibi oldular.
Rainer Weiss ödülü kazandiklarını duyunca yaptığı konuşmada, büyük Ligo ekibine atıfta bulunarak "Bunu bin kişiden fazla plan bilim insanlarının, çalışmasının tanınması olarak görüyorum," dedi.
Kip Thorne ise, ödül aslında yüzlerce Ligo araştırmacı ve mühendisine aittir. "Nobel Vakfı tüzükleri için verilen ödüllerin sadece en fazla üç kişiye gidebileceği ne yazık ki büyük bir talihsizliktir." Kendi rolü Ligo projesinin ilk aşamasında sınırlıydı. "Asıl başarı, deneyleri yapan genç meslektaşlarım tarafından sağlandı" dedi. "Ben onlar ile çok gurur duyuyorum" diyerek de açıklamasını tamamladı.
Einstein, yolundan giden gençlere "Başarılı biri olmaya çalışmayın, bunun yerine etik değerlere sahip biri olmaya çalışın ve doğanın derinliklerine bakınız, orada herşeyi daha iyi anlayacaksınız." diyerek, bilimin, evreni anlamak ve gelişmekte ihtiyacımız olan tek yol olduğunu da göstermiş oldu.
Özgün Çeviri : İnanç Kaya
Kaynak : http://www.spiegel.de/wissenschaft/mensch/physik-nobelpreis-2017-fuer-gravitationswellen-einsteins-erben-a-1171074.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder